Als je al eens een dieet hebt gevolgd dan heb je misschien al eens van een koolhydraatarm dieet gehoord. Maar wat is een koolhydraatarm dieet precies en waarop is de werking er van gebaseerd? Op deze vraag zullen we in dit artikel antwoord geven.
Macronutriënten
Om de betekenis van het koolhydraatarm dieet te begrijpen is het handig om te begrijpen waaruit onze voeding is opgebouwd. Onze voeding is opgebouwd uit 3 macronutriënten. Deze zijn koolhydraten, vetten en eiwitten. Om gezond te blijven heeft je lichaam ze alle 3 nodig. Je lichaam kan best een dagje zonder één van deze macronutriënten maar als je voor een langere periode één (of meer) macronutriënten uit je eetpatroon schrapt dan heeft dit nadelige gevolgen voor je gezondheid.
Koolhydraten
De macronutriënten zijn de brandstof voor je lichaam. Je lichaam heeft echter een voorkeur voor koolhydraten als bron van brandstof. Indien je koolhydraten, vetten en eiwitten hebt gegeten dan zal je lichaam als eerste de energie uit koolhydraten gebruiken. Dit omdat de energie uit koolhydraten weinig energie kosten om te gebruiken en omdat je lichaam koolhydraten voor niets anders kan gebruiken. Je lichaam heeft vetten ook nodig voor bijvoorbeeld je hormoonhuishouding en eiwitten zijn ook bijvoorbeeld ook nodig voor het onderhouden van je lichaamscellen.
Pas als er geen energie uit koolhydraten meer voor handen is gaat je lichaam vet en eiwitten verbranden.
Omdat we tegenwoordig dagelijks de beschikbaarheid over eten functioneert ons lichaam op het verbranden van koolhydraten. Pas als deze op zijn gaat het lichaam over op het verbranden van vetten, iets wat nodig is om af te kunnen vallen.
Het koolhydraatarme dieet is hierop gebaseerd. Door minder koolhydraten te gaan eten zal het lichaam een deel van zijn energie uit vetten en eiwitten moeten halen.
Eiwitten
Dat het lichaam naast vetten ook eiwitten gaat verbranden is eigenlijk helemaal niet wenselijk, echter niet te voorkomen. Door het verbranden van eiwitten kan er namelijk spiermassa verloren gaan. Door het verlies van spiermassa val je weliswaar af, maar toch is dit niet zo gunstig. De hoeveelheid spiermassa welke je hebt bepaald namelijk hoe snel je metabolisme werkt. Met het verliezen van spiermassa wordt je rust-metabolisme trager waardoor het afvallen moeilijker en langzamer zal gaan.
Bij een goed koolhydraatarm dieet is dit ondervangen door extra eiwitten in het dieet op te nemen. Het lichaam kan een deel van deze eiwitten dan gebruiken als brandstof terwijl het andere deel gebruikt kan worden voor het onderhouden van de spieren en het behoud van spiermassa.
Bij een goed koolhydraatarm dieet worden koolhydraten daarom vervangen door vetten en eiwitten.
Hoe effectief is het koolhydraatarm dieet?
Het voelt voor veel mensen onnatuurlijk om meer vet te gaan eten als ze af willen vallen. Het druist namelijk in tegen alles wat we vroeger hebben geleerd; dat vetten slecht zijn en je dik maken.
Dat vetten slecht voor je zijn is inmiddels ook al achterhaald. Het blijken nu juist de toegevoegde suikers en geraffineerde koolhydraten te zijn welke slecht zijn voor de gezondheid. En dat vetten je dik maken blijkt ook niet te kloppen. Het zijn ook de toegevoegde suikers en geraffineerde koolhydraten welke je dik maken.
Met het eten van toegevoegde suikers en geraffineerde koolhydraten gaat de bloedglucose omhoog. De hoge bloedglucose zorgt ervoor dat je lichaam veel insuline moet aanmaken. Indien er veel insuline in het bloed aanwezig is dan is dit voor het lichaam het signaal dat er ruime hoeveelheden energie via de voeding zijn binnen verkregen. Hierdoor zal het lichaam het signaal geven om vet op te gaan slaan voor slechte tijden, er is tenslotte voldoende energie beschikbaar. Het hormoon insuline hormoon wordt daarom ook wel bestempeld als het dik maak hormoon. Hoewel we dit hormoon gewoon nodig hebben om glucose uit het bloed op te kunnen nemen. Het zijn de hoge insulinewaarden welke zorgen voor het opslaan van vet.
Uit onderzoeken blijkt dat koolhydraatarme diëten 2 tot 3 maal zo goed werken als vetarme diëten.
Vetarme diëten
Vetarme diëten zijn de traditionele diëten en werden tot de jaren ’80 het meest toegepast of voorgeschreven. Het lijkt dan ook een logische gedachte om vet uit je dieet weg te laten als je vet wilt verliezen. De eerste die ontdekte dat je beter koolhydraten uit je dieet weg kunt laten als je af wilt vallen is Dr. Atkins.
Het Dr. Atkins dieet
Je hebt vast weleens van een Dr. Atkins dieet gehoord. Het Dr. Atkins dieet was het eerste koolhydraatarm dieet. Hierna volgde er nog vele koolhydraatarme diëten welke vaak een doorontwikkeling waren van het oorspronkelijke Dr. Atkins dieet.
Dr. Atkins was een Amerikaanse cardioloog welke van mening was dat zijn patiënten maar weinig gewicht verloren met een vetarm dieet. Destijds werd het vetarme dieet voorgeschreven door de hartstichting. Dr. Atkins ging op onderzoek uit en concludeerde dat een koolhydraatarm dieet veel effectiever kon zijn om gewicht te verliezen. Hij probeerde dit uit bij zijn patiënten en hij bleek gelijk te hebben.
Het Dr. Atkins dieet wordt gekenmerkt door veel vet en eiwitten en natuurlijk weinig koolhydraten. Latere koolhydraatarme diëten zoals het South Beach dieet gingen kijken naar het type vetten en koolhydraten welke gegeten mochten worden. Zo waren onverzadigde vetzuren toegestaan terwijl verzadigde vetten dit niet waren. Wat betreft de koolhydraten mocht men uitsluitend koolhydraten eten van onbewerkt voedsel zoals zoete aardappel en zilvervlies rijst. Geraffineerde koolhydraten van bijvoorbeeld brood, pasta en witte rijst waren niet toegestaan.
